ترجمه و تدوین: دکتر جلال راعی
مهندسی قابلیت اطمینان یک رشته مهندسی برای به کارگیری دانش علمی برای یک جزء، محصول، کارخانه یا فرآیند است تا اطمینان حاصل شود که وظیفه خواسته شده را، بدون وقوع خرابی، برای مدت زمان الزامی در یک شرایط محیطی مشخص انجام میدهد. این امر بر قابلیت اعتماد در مدیریت دارایی فیزیکی تاکید میکند. قابلیت اعتماد، توانایی یک سیستم یا جزء برای انجام وظیفه در شرایط معین برای یک دوره زمانی مشخص است. به عبارت دیگر، قابلیت اطمینان دارای دو بعد مهم زمان و تنش است. یک محصول باید چندین سال از عمر خود را دوام بیاورد و علیرغم تمام تنشهای تهدیدکنند مانند: دما، لرزش، شوک، ولتاژ و سایر عوامل محیطی، عملکرد خواسته شده را نیز انجام دهد.
در مدیریت کیفیت، این اصل برای یک جزء، محصول، کارخانه یا فرآیند به کار میرود تا اطمینان حاصل شود که وظیفه خواسته شده را بدون وقوع خرابی، برای مدت زمان مورد نیاز در یک محیط مشخص انجام میدهد. به این اصل قابلیت اطمینان وظیفهای و به کارگیری این اصول برای دستیابی به عمر بالای محصول را مهندسی قابلیت اطمینان میگویند.
روشن است که تطبیق کیفیت و رضایت مشتری برای بقای شرکتها در کسب و کار ضروری است. قابلیت اطمینان عامل اصلی در حفظ کیفیت است. میتوان گفت تنها شرکتهایی در تجارت باقی میمانند، که میتوانند قابلیت اطمینان محصولات خود را کنترل کنند. افزایش پیچیدگی محصولات و همچنین تجهیزات، منجر به افزایش تقاضا برای قابلیت اطمینان بیشتر شده است.
مهندسی قابلیت اطمینان یک چارچوب مهندسی است که امکان تعریف یک چرخه کامل تولید را فراهم میکند و با بررسی توانایی محصول برای انجام وظایف الزامی در شرایط بیان شده، برای بازه زمانی مشخص میپردازد. مهندسی قابلیت اطمینان ویژگیهای خرابی و تعمیر سیستمها را برای بهبود استفاده از آنها با افزایش عمر طراحی، کاهش ریسکهای نقص و کاهش احتمال خرابیها، اندازهگیری و تحلیل میکند.
بنابراین مهندسی قابلیت اطمینان به کاربرد سیستماتیک بهترین شیوهها و فنون مهندسی برای ساخت محصولات قابل اطمینانتر به روشی مقرونبهصرفه اشاره دارد. روش مهندسی قابلیت اطمینان را میتوان در سراسر چرخه عمر محصول اعمال کرد: از طراحی، ساخت تا بهره برداری و نگهداری.
ارزش اصلی مهندسی قابلیت اطمینان در تشخیص زودهنگام مسائل احتمالی قابلیت اطمینان نهفته است. اگر در مراحل اولیه چرخه عمر محصول، مانند مرحله طراحی، با مشکل قابلیت اطمینان مواجه شویم، میتوانیم هزینههای آتی را تا حد زیادی به حداقل برسانیم (یعنی با حذف نیاز به طراحی مجدد محصول پس از عرضه در بازار). این ایده در نمودار زیر نشان داده شده است.
اهداف مهندسی قابلیت اطمینان به شرح زیر است:
با توجه به پیچیدگی و نوع سیستم مورد نظر، فنون و تکالیف مختلفی وجود دارد که میتواند به عنوان بخشی از تلاشهای مهندسی قابلیت اطمینان اعمال شود:
در لینک زیر سرفصل های آموزشی گواهی مهندسی قابلیت اطمینان آورده شده است.
تلاشهای جدی مهندسی قابلیت اطمینان نتایج جدی به همراه دارد. با دانش مناسب، فنون قابلیت اطمینان را میتوان بدون توجه به اندازه شرکت اجرا کرد.
امیدواریم که سازمانها به سرمایهگذاری در قابلیت اطمینان ادامه دهند، زیرا به همه افراد درگیر کمک میکند. شرکتهای تولیدی از تولید محصولات با کیفیت بهتر سود میبرند، تیمهای تعمیر و نگهداری مشکل کمتری برای نگهداری آنها دارند و کاربران مشکلات عملکرد کمتری در طول عمر محصول خود دارند. این یک وضعیت برد-برد است.
آیا شما یک مهندس قابلیت اطمینان یا یک متخصص تعمیر و نگهداری هستید و فکر میکنید ما یک نکته مهم را از دست داده ایم؟ نظرات خود را در زیر به اشتراک بگذارید.
© کپی رایت - آکادمی مهندسی قابلیت اطمینان
2 نظر
به امید درک بهتر جامعه از علم قابلیت اطمینان با این اهداف عالی
باسلام.مطالب بسیار خوبیه و جامعه ما به اینجور موارد مهندسی شده بسیار نیازمنده.تقریبا در اکثر امور